Aangezien de American History of Science Society zijn jaarlijkse bijeenkomst houdt in Utrecht, een van de belangrijke academische centra van het Europese continent, zou men kunnen veronderstellen dat het onderzoeksgebied is thuisgekomen. Toch weerspiegelt dit nauwelijks hoe de wetenschappelijke wereld van vandaag de dag is opgebouwd: in de geschiedschrijving van de wetenschap is de 'provincialisering van Europa' een belangrijk thema geworden, terwijl het onderzoeksgebied zelf, net als overal in de academische wereld, gecentreerd is rond de voornamelijk Amerikaanse literatuur. Tegelijkertijd hebben wetenschapshistorici, nadat ze zich al lang geleden hebben geëmancipeerd van de exacte wetenschappen, in de ogen van de publiek schijnbaar veelal de autoriteit van de wetenschap ter discussie gesteld in plaats van ondersteund.

Hoe is deze situatie ontstaan, en wat zegt die ons over de wereld waarin we vandaag de dag leven? Welke inzichten worden gezocht, en welk publiek gewin wordt bereikt door een geschiedkundige bestudering van de wetenschap? Op zoek naar antwoorden op deze vragen volgt Van Dongen een aantal belangrijke geschiedkundigen uit het midden van de twintigste eeuw bij hun oversteek van de Atlantische Oceaan. Hun antwoorden op de debatten over de grondslag van de vroeg moderne 'wetenschappelijke revolutie' of de originaliteit van het werk van Albert Einstein illustreren hoe begrippen als 'centrum' en 'periferie' zijn verschoven - en wat ons dat vandaag de dag zou kunnen vertellen over 'in Europa' zijn. 

Jeroen van Dongen is hoogleraar in de wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij onderzoekt zwarte gaten, Einstein, en thema's die de hele wetenschap overbruggen in de context van de Koude Oorlog, alsmede algemene vragen over hoe geschiedschrijving beoefend moet worden. Hij heeft les gegeven en onderzoek gedaan aan de Universiteit van Utrecht, het Max Planck Institute for the History of Science in Berlijn, en het Einstein Papers Project bij Caltech.

Van Dongens lezing wordt voorafgegaan door een voorstelling van Susanna Bloem, die haar eerste muzikale compositie, 'Human Time', bespreekt en uitvoert. Bloem is geïnteresseerd in de vraag hoe kunst het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs kan verrijken en zo kan bijdragen aan het menselijk houden van de wetenschap. Ze studeerde af aan het Descartes Centre voor Wetenschapsgeschiedenis en Wetenschapsfilosofie en bereidt zich momenteel voor op haar promotie-project in samenwerking met het Erasmus MC in Rotterdam, het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en het Descartes Centre aan de Universiteit Utrecht.

Programma

18:15                Deuren geopend, drankjes en hapjes

19:00                Voorstelling door Susanna Bloem

19:15-20:15     Lezing door prof. dr. Jeroen van Dongen

De toegang is gratis maar reserveren is verplicht. Zie voor meer informatie en reservering de website hieronder.